Facylitacja porozumienia
Niewyjaśnione nieporozumienie może “rozlewać” się na kolejne osoby, obejmując członków zespołu, społeczności lub rodziny. W tej sytuacji adekwatną formą zadbania o wszystkie zainteresowane osoby oraz o odbudowanie relacji jest facylitacja porozumienia. Proponuję tę formę pracy, gdy w zespole, społeczności lub rodzinie:
- jest wyczuwane napięcie,
- współpraca „nie płynie”,
- poszczególne osoby unikają kontaktu z innymi, tworzą się obozy i podziały (bycie z kimś lub przeciwko komuś),
- a równocześnie jest gotowość, żeby sięgnąć po wsparcie i rozmawiać o tym, co trudne.
Pracuję tylko z osobami dorosłymi. Proces facylitacji porozumienia prowadzimy we dwie lub trzy osoby facylitujące.
Facylitacja porozumienia czerpie z kręgów empatii, sprawiedliwości naprawczej i technik socjokratycznych (krąg socjokratyczny, systemic consensing).
Jest to autorska metoda, którą wypracowałam we współpracy z Magdaleną Sendor i Anetą Stępień-Proszewską.
Przebieg procesu facylitacji porozumienia
Etap 1.
Sesje indywidualne - spotkania indywidualne z facylitatorkami
Celem tego etapu jest wsparcie każdej zaangażowanej osoby w uzyskaniu wewnętrznej jasności co do tego, co jest dla niej najważniejsze. W trakcie spotkania pomagamy rozpoznać i połączyć się z intencją oraz gotowością do porozumienia i wspólnego szukania rozwiązań.
Rezultatem tych spotkań jest większa wewnętrzna jasność co do tego, co jest ważne dla danej osoby oraz decyzja, czy kontynuujemy proces. W przypadku gotowości do dalszych spotkań, przechodzimy do drugiego etapu.
Etap 2.
Sesje wspólne - odbudowanie kontaktu i wzajemnego zrozumienia
W tym etapie uczestnicy słuchają się nawzajem z uważnością i odsłaniają swoje perspektywy, a każdy głos jest tak samo ważny. Osoby facylitujące rotująco wspierają wzajemne zrozumienie. Robimy to poprzez tłumaczenie kolejnych wypowiedzi na język potrzeb i głębszych znaczeń. Korzystamy z określonej struktury dialogowej. Jesteśmy z intencją usłyszenia i zrozumienia wszystkich osób tak samo. W takiej rozmowie za każdą krytyką, oceną, osądami i obwinianiem będziemy szukać głębszych znaczeń, aby nazwać sedno tego, co najważniejsze dla nadawcy. Wspieramy ten sposób prowadzenie dialogu aż do momentu wzajemnego zrozumienia.
Rezultatem będzie poszerzenie zrozumienia sytuacji dzięki usłyszeniu perspektywy każdej z osób, usłyszeniu o jej doświadczeniach, uczuciach i potrzebach.
Proces odbudowania kontaktu i wzajemnego zrozumienia otwiera możliwość przejścia do trzeciego etapu.
Etap 3.
Sesje wspólne - kręgi socjokratyczne
Krąg w oparciu o zasady socjokracji ma 3 etapy, w których uczestnicy odpowiadają po kolei na pytania: jakie są fakty? co jest sednem kryzysu? jakie działania naprawcze lub profilaktyczne chcemy podjąć? Szukamy tutaj różnych możliwych rozwiązań, które będą adekwatną odpowiedzią na sytuację. Odpowiedzi na te pytania oddalają od szukania winnego, a przybliżają do szukania odpowiedzialności i decyzji na przyszłość. Po każdym pytaniu szukamy przyzwolenia każdej osoby (ang. consent) na podane fakty, esencję i rozwiązania. Socjokracja wyraźnie oddziela zgodę od kompromisu. Ważne jest bowiem, aby wszyscy współpracujący nad danym tematem, projektem czy rozwiązywaniem sporu uznali, że jest to rozwiązanie wystarczająco dobre na teraz i wystarczająco bezpieczne, aby spróbować.
Po zebraniu propozycji rozwiązań od wszystkich uczestników przechodzimy do wyboru rozwiązań, które zostaną wdrożone. Wybór ten odbywa się z wykorzystaniem uzgodnień systemowych. Jest to sposób podejmowania decyzji polegający na sprawdzaniu siły sprzeciwu, a nie na najczęściej stosowanym głosowaniu większościowym. Ten sposób podejmowania decyzji pozwala na wypracowanie i wybranie rozwiązania, które uwzględnia wszystkich zainteresowanych. Na tym etapie szukamy rozwiązań, które wzbudzają jak najniższy opór lub z którymi wszyscy się zgadzają.
